10.11. Wartości niematerialne

Wartości niematerialne nabyte w oddzielnej transakcji początkowo wycenia się w cenie nabycia, a koszty prac rozwojowych, spełniające kryteria ujmowania, w koszcie wytworzenia. Cena nabycia wartości niematerialnych nabytych w transakcji połączenia jednostek jest równa ich wartości godziwej na dzień połączenia. Po ujęciu początkowym, wartości niematerialne są wykazywane w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.

Nakłady poniesione na wartości niematerialne wytworzone we własnym zakresie, z wyjątkiem aktywowanych nakładów poniesionych na prace rozwojowe, nie są aktywowane i są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione.

Grupa ustala, czy okres użytkowania wartości niematerialnych jest ograniczony czy nieokreślony. Wartości niematerialne o ograniczonym okresie użytkowania są amortyzowane przez okres użytkowania oraz poddawane testom na utratę wartości każdorazowo, gdy istnieją przesłanki wskazujące na utratę ich wartości. Okres i metoda amortyzacji wartości niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania są weryfikowane przynajmniej na koniec każdego roku obrotowego. Zmiany w oczekiwanym okresie użytkowania lub oczekiwanym sposobie konsumowania korzyści ekonomicznych pochodzących z danego składnika aktywów są ujmowane poprzez zmianę odpowiednio okresu lub metody amortyzacji, ze skutkiem od początku następnego roku obrotowego. Odpis amortyzacyjny składników wartości niematerialnych o ograniczonym okresie użytkowania ujmuje się w rachunku zysków i strat w pozycji amortyzacja. Wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania oraz nieoddane do użytkowania są poddawane testom na utratę wartości na koniec każdego roku obrotowego oraz w okresie śródrocznym o ile występują przesłanki utraty wartości.

Koszty prac badawczych rozpoznawane są jako koszt z chwilą ich poniesienia.

Grupa kapitalizuje koszty prac rozwojowych wtedy i tylko wtedy, gdy jest w stanie udowodnić:

• techniczną możliwość ukończenia składnika wartości niematerialnych,
• zamiar jego ukończenia oraz użytkowania bądź sprzedaży,
• zdolność do użytkowania lub sprzedaży,
• przynoszenie przez składnik Grupie przyszłych korzyści ekonomicznych,
• posiadanie niezbędnych środków technicznych, finansowych i innych do ukończenia prac rozwojowych,
• możliwość wiarygodnego określenia nakładów w trakcie prac rozwojowych, które można przypisać temu składnikowi.

Pozostałe koszty prac rozwojowych ujmowane są w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia.

Koszty prac rozwojowych ujmowane są jako wartości niematerialne zgodnie z koncepcją kosztu historycznego i podlegają odpisom amortyzacyjnym oraz aktualizującym z tytułu utraty wartości.

Zakupioną technologie do produkcji szkła ognioodpornego Spółka wycenia w wartości bieżącej (NPV) przyszłych szacowanych przepływów pieniężnych związanych z opłatami za korzystanie z tej technologii ustalonej na dzień nabycia technologii przy zastosowaniu stopy procentowej IRR odpowiadającej szacowanej stopie procentowej dla kredytu jaki byłby zaciągnięty, gdyby Grupa nabyła technologię za kredyt bankowy.

Pozostałe wartości niematerialne (w tym oprogramowanie) nabyte przez Grupę wykazywane są w oparciu o ich cenę nabycia, pomniejszoną o umorzenie oraz odpisy aktualizacyjne z tytułu utraty wartości. Wydatki poniesione na wewnętrznie wytworzoną wartość firmy lub znaki towarowe ujmowane są w rachunku zysków i strat w momencie ich poniesienia.

Późniejsze wydatki na składniki istniejących wartości niematerialnych podlegają aktywowaniu tylko wtedy, gdy jest prawdopodobne, że wystąpi wpływ oczekiwanych przyszłych korzyści ekonomicznych związanych z danym składnikiem. Pozostałe nakłady są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie poniesienia.

Wartości niematerialne amortyzowane są metodą liniową biorąc pod uwagę okres ich użytkowania, chyba że nie jest on określony. Inne wartości niematerialne niż o nieokreślonym okresie użytkowania, są amortyzowane od dnia, kiedy są dostępne do użytkowania. Szacunkowy okres użytkowania jest następujący:

• Oprogramowanie 5 – 10 lat
• Aktywowane koszty prac rozwojowych 5 – 10 lat
• Technologie produkcyjne 20 lat

Zyski lub straty wynikające z usunięcia wartości niematerialnych z bilansu są wyceniane według różnicy pomiędzy wpływami ze sprzedaży netto, a wartością bilansową danego składnika aktywów i są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie ich usunięcia z bilansu.

Wartość firmy z tytułu przejęcia jednostki jest początkowo ujmowana wg kwoty nadwyżki sumy:

1. przekazanej zapłaty,
2. kwoty wszelkich niekontrolujących udziałów w jednostce przejmowanej oraz
3. w przypadku połączenia jednostek realizowanego etapami wartości godziwej na dzień przejęcia udziału w kapitale jednostki przejmowanej, należącego poprzednio do jednostki przejmującej, nad kwotą netto ustaloną na dzień przejęcia wartości możliwych do zidentyfikowania nabytych aktywów i przejętych zobowiązań.

Po początkowym ujęciu, wartość firmy jest wykazywana według wartości początkowej pomniejszonej o skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości. Test na utratę wartości przeprowadza się raz na rok lub częściej, jeśli wystąpią ku temu przesłanki. Wartość firmy nie podlega amortyzacji.

Na dzień przejęcia nabyta wartość firmy jest alokowana do każdego z ośrodków wypracowujących środki pieniężne, które mogą skorzystać z synergii połączenia. Każdy ośrodek lub zespół ośrodków, do którego została przypisana wartość firmy:

• odpowiada najniższemu poziomowi w Grupie, na którym wartość firmy jest monitorowana na wewnętrzne potrzeby zarządcze oraz
• jest nie większy niż jeden segment operacyjny określony zgodnie z MSSF 8 Segmenty operacyjne.

Odpis z tytułu utraty wartości ustalany jest poprzez oszacowanie odzyskiwalnej wartości ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego została alokowana dana wartość firmy. W przypadku, gdy odzyskiwalna wartość ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa niż wartość bilansowa, ujęty zostaje odpis z tytułu utraty wartości. W przypadku, gdy wartość firmy stanowi część ośrodka wypracowującego środki pieniężne i dokonana zostanie sprzedaż części działalności w ramach tego ośrodka, przy ustalaniu zysków lub strat ze sprzedaży takiej działalności wartość firmy związana ze sprzedaną działalnością zostaje włączona do jej wartości bilansowej. W takich okolicznościach sprzedana wartość firmy jest ustalana na podstawie względnej wartości sprzedanej działalności i wartości zachowanej części ośrodka wypracowującego środki pieniężne.