Ocena czy jednostka dominująca sprawuje kontrolę nad spółką wymaga ustalenia czy posiada ona prawa do kierowania istotną działalnością spółki. Określenie istotnej działalności spółki, oraz który z inwestorów ją kontroluje, wymaga osądu. W ocenie sytuacji i określeniu istoty powiązań brane są pod uwagę prawa głosu, relatywnie posiadany udział, rozproszenie praw głosu posiadanych przez innych inwestorów, zakres udziału tych inwestorów w powoływaniu kluczowego personelu kierowniczego lub członków Rady Nadzorczej.
6.2. Niepewność szacunków
Sporządzenie sprawozdania według MSSF wymaga przyjęcia określonych szacunków i założeń, które wpływają na wielkości wykazane w sprawozdaniu finansowym. Jakkolwiek przyjęte założenia i szacunki opierają się na analizach i najlepszej wiedzy Zarządu na temat bieżących działań i zdarzeń, rzeczywiste wyniki mogą się różnić od przewidywanych.
Zmiana szacunków księgowych jest ujęta w okresie, w którym dokonano zmiany szacunku lub w okresach bieżących i przyszłych, jeżeli dokonana zmiana szacunku dotyczy zarówno okresu bieżącego, jak i okresów przyszłych.
Poniżej omówiono podstawowe założenia dotyczące przyszłości i inne kluczowe źródła niepewności występujące na dzień bilansowy, z którymi związane jest istotne ryzyko znaczącej korekty wartości bilansowych aktywów i zobowiązań w następnym roku finansowym.
Ocena ryzyka utraty wartości aktywów wymaga szacunków w zakresie oceny potencjalnych przesłanek utraty wartości, a w przypadku ich identyfikacji przeprowadzenia testów na utratę wartości. Testy na utratę wartości opracowywane są w oparciu o założenia makro i mikroekonomiczne oraz prognozy finansowe na kolejne lata, których realizacja nie jest pewna i często jest poza kontrolą Grupy. Szerzej założenia dotyczące testów, analiza wrażliwości oraz utworzone odpisy aktualizujące dla wartości firmy oraz wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użyteczności przedstawiono w nocie 13.6. Dla pozostałych aktywów trwałych, w 2023 roku Grupa nie zidentyfikowała przesłanek utraty wartości, w związku z czym Grupa nie przeprowadzała testów na ich utratę wartości. W 2022 roku, w związku z wybuchem wojny w Ukrainie oraz wzrostem stóp procentowych Grupa zidentyfikowała przesłanki utraty wartości. Przeprowadzone na dzień 31.12.2022 roku testy nie wykazały utraty wartości.
Tworzone w trakcie roku odpisy aktualizujące wartość składników rzeczowego majątku trwałego związane są z indywidualną oceną stopnia zużycia danego składnika i możliwością generowania przez niego korzyści ekonomicznych.
Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych obejmują rezerwy na nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe oraz odprawy pośmiertne. Zostały one oszacowane przez licencjonowanego aktuariusza za pomocą metod aktuarialnych. Przyjęte w tym celu założenia zostały przedstawione w nocie 23.2.
Analizę wrażliwości wyceny rezerw na świadczenia pracownicze na zmianę kluczowych założeń przedstawiono w nocie 23.1.
Wycena pozostałych rezerw oraz biernych rozliczeń międzyokresowych, w tym z tytułu premii rocznych, niewykorzystanych urlopów oraz napraw gwarancyjnych, opiera się na szacunkach Zarządu. Jeżeli skutek zmian pieniądza w czasie jest istotny, kwoty rezerw odpowiadają bieżącej wartości nakładów, które według oczekiwań będą niezbędne do wypełnienia obowiązków.
Grupa rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty zysk podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione. Zwiększenie uzyskiwanych wyników podatkowych realizowanych z tytułu działalności na terenach specjalnych stref ekonomicznych w przyszłości może spowodować zwiększenie wartości rozpoznawanego aktywa z tego tytułu. Szczegółowe informacje dotyczące aktywów z tytułu podatku odroczonego dotyczącego ulgi strefowej przedstawiono w notach 14.1. oraz 14.2.
Wartość godziwą instrumentów finansowych, dla których nie istnieje aktywny rynek, wycenia się wykorzystując odpowiednie techniki wyceny. Przy wyborze odpowiednich metod i założeń Grupa kieruje się profesjonalnym osądem. Sposób ustalenia wartości godziwej poszczególnych instrumentów finansowych został przedstawiony w notach 10.4, 10.21 oraz 37.
Wartość godziwa nieruchomości inwestycyjnych ustalana jest na podstawie wyceny profesjonalnego rzeczoznawcy. Sposób ustalania wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych opisany został w nocie 19.
Grupa dokonuje oceny wartości oraz prawdopodobieństwa wpływu przyszłych korzyści ekonomicznych w związku z posiadanymi zapasami rzeczowych aktywów obrotowych. W przypadku wystąpienia okoliczności uzasadniających, iż ten wpływ będzie niższy niż wartość tychże rzeczowych aktywów, Grupa dokonuje odpisów aktualizujących wartość zapasów do wysokości możliwej do uzyskania. Informacje o sposobie ustalania wartości zapasów przedstawiono w nocie 10.13.
Grupa wykorzystuje macierze rezerw do wyceny odpisu na oczekiwane straty kredytowe w odniesieniu do należności handlowych. W celu ustalenia oczekiwanych strat kredytowych, należności handlowe zostały pogrupowane na podstawie podobieństwa charakterystyki ryzyka kredytowego. Grupa wykorzystuje swoje dane historyczne dotyczące strat kredytowych, skorygowane w stosownych przypadkach o wpływ informacji dotyczących przyszłości. Informacje o sposobie ustalania wartości należności przedstawiono w nocie 10.16. Ponadto Grupa w przypadku zidentyfikowania ryzyka braku realizowalności aktywów finansowych ocenia przedmiotowe ryzyko i dokonuje dodatkowych odpisów aktualizujących wartość należności.
Grupa prowadzi programy opcji na akcje Spółki dla kadry kierowniczej. Wartość godziwa programów ustalana jest na dzień uruchomienia programu przez licencjonowanego aktuariusza za pomocą metod aktuarialnych. Na każdy dzień bilansowy Grupa ocenia prawdopodobieństwo realizacji poszczególnych warunków nierynkowych objęcia akcji dokonując odpowiedniej korekty ilości opcji na akcje przyjętych do wyceny.
Przyjęte w tym celu założenia zostały przedstawione w nocie 23.1.
Profesjonalny osąd został opisany w nocie 10.7.
Wysokość stawek amortyzacyjnych ustalana jest na podstawie przewidywanego okresu ekonomicznej użyteczności składników rzeczowego majątku trwałego oraz wartości niematerialnych. Przyjęte w tym celu założenia zostały przedstawione w notach: 10.6, 10.11. Dla większości nabytych znaków towarowych Grupa określiła okres ekonomicznej użyteczności jako nieokreślony. Grupa corocznie dokonuje weryfikacji przyjętych okresów użytkowania na podstawie bieżących szacunków.
Regulacje dotyczące podatku od towarów i usług, podatku dochodowego od osób prawnych oraz obciążeń związanych z ubezpieczeniami społecznymi podlegają częstym zmianom. Obowiązujące przepisy zawierają również niejasności, które powodują różnice w opiniach co do interpretacji prawnej przepisów podatkowych. Rozliczenia podatkowe oraz inne obszary działalności (na przykład kwestie celne czy dewizowe) mogą być przedmiotem kontroli organów, które uprawnione są do nakładania kar, a dodatkowe zobowiązania powstałe w wyniku tych kontroli mogą wymagać natychmiastowej płatności.
W konsekwencji, kwoty prezentowane i ujawniane w sprawozdaniach finansowych mogą się zmienić w przyszłości w wyniku ostatecznej decyzji organu kontroli podatkowej.
W Ordynacji Podatkowej zawarte są postanowienia o tzw. Ogólnej Klauzuli Zapobiegającej Nadużyciom („GAAR”). GAAR ma zapobiegać powstawaniu i wykorzystywaniu sztucznych struktur prawnych tworzonych w celu uniknięcia zapłaty podatku w Polsce. GAAR definiuje unikanie opodatkowania jako czynność dokonaną przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, sprzecznej w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisów ustawy podatkowej.
Zgodnie z GAAR taka czynność nie skutkuje osiągnięciem korzyści podatkowej, jeżeli sposób działania był sztuczny. Powyższe regulacje wymagają znacznie większego osądu przy ocenie skutków podatkowych poszczególnych transakcji.
Grupa ujmuje i wycenia aktywa lub zobowiązania z tytułu bieżącego i odroczonego podatku dochodowego przy zastosowaniu wymogów MSR 12 Podatek dochodowy w oparciu o zysk/stratę podatkową, podstawę opodatkowania, nierozliczone straty podatkowe, niewykorzystane ulgi podatkowe i stawki podatkowe, uwzględniając ocenę niepewności związanych z rozliczeniami podatkowymi.